Die inperkingstyd, werkloosheidsversekering (WVF/UIF) en werknemers soos huishulpe

DeurAfriForum

– Inge Labuschagne, 15 April 2020

Die inperking van alle nie-noodsaaklike dienste met ingang van 27 Maart 2020, het hierdie dienste in ’n posisie geplaas waarvoor niemand kon voorsien of voorbereiding kon tref nie. Nie-noodsaaklike dienste sal gevolglik moet aanpas en nuwe maniere moet vind om ’n voortgesette bestaan te verseker. Daar is enkele opsies wat werkgewers kan en moet oorweeg voor werknemers se dienste beëindig word.

Opsies

Teen hierdie tyd behoort dit al algemeen bekend te wees dat werkgewers, indien prakties moontlik en waar operasionele vereistes dit toelaat, hulle werknemers van die huis af moet laat werk. Indien werk van die huis af nie moontlik is nie, of waar die werkslading sodanig afgeneem het dat dit nie die behoud van werknemers se voltydse skedules regverdig nie, moet werkgewers oorweeg om werknemers op betaalde verlof te plaas, indien die werkgewer finansieel in staat is om dit te doen. In die geval waar die werkgewer nie die finansiële vermoë het om werknemers op betaalde verlof, rotasiediens, of andersins te plaas nie, moet die werkgewer “kort tyd” en/of ’n tydelike afdanking (“temporary layoff”) oorweeg. Die plasing van werknemers op kort tyd, beteken dat hulle werksure verminder sal word, met ’n ooreenstemmende vermindering in verdienste. ’n Tydelike afdanking sou impliseer dat werknemers geensins hulle dienste moet aanbied nie en gevolglik geen inkomste sal verdien nie. Die regering het deur die stigting van die Tydelike Werkgewer/Werknemer-Verligtingskema (TERS) bykomende maatreëls ingestel om te probeer om ’n mate van verligting te bied aan werknemers wat aan kort tyd of afdanking onderwerp word. Die TERS-opsie is deur die Departement van Arbeid ingestel om werkgewers en werknemers te help waar die besigheid hulle bedrywighede tydelik moet staak as gevolg van die impak van die COVID-19-pandemie. Dit sal salarisvoordele vir werknemers bied en tot ’n maksimum van R17 712-00 per maand, per werknemer, beperk word. ’n Werknemer sal betaal word ingevolge die inkomstevervangingskoers (38%-60%) soos voorsien in die Werkloosheidsversekeringswet. Die maksimum randwaarde wat moontlik in hierdie geval van toepassing sal wees, is dus gelykstaande aan R6 730-56 per werknemer per maand. Die volgende dokumente moet ingevul en ingedien word om daarvoor in aanmerking te kom:

  • ’n ondertekende ooreenkoms tussen u as werkgewer en die WVF;
  • ’n magtigingsbrief wat bevestig dat u werknemer namens u aansoek vir TERS mag doen;
  • ’n skrywe met al die persoonlike inligting van u as werkgewer sowel as dié van u werknemer;
  • gesertifiseerde bankstate van u of u werknemer, afhangend van wie aansoek gaan doen vir TERS.

Indien u nie tydens die inperkingstyd ’n inkomste verdien nie, en u nie u werknemer se dienste verder kan bekostig nie, kan u vir die TERS-opsie aansoek doen. Om te kwalifiseer vir hierdie opsie, moet u aan die volgende vereistes voldoen:

  • u moet vir WVF geregistreer wees;
  • COVID-19 moet die rede wees waarom u nie u werknemer verder kan betaal nie;
  • u moet die sluiting van u maatskappy rapporteer aan covid19ters@labour.gov.zaen bevestig dat u nie meer ’n inkomste verdien nie.

Indien die WVF nie opbetaald is nie, of u nie u werknemer by die WVF geregistreer het nie, sal u werknemer nie van hierdie voordeel gebruik kan maak nie.  Indien u werknemer dan wel by die WVF se kantore vir hulp sou aanklop omdat sy of haar salaris nie meer betaal word nie, kan u swaar beboet word omdat u versuim het om aan die WVF-wetgewing te voldoen.

Gevolgtrekking

Hoewel dit redelikerwys van werkgewers verwag word om na potensiële scenario’s te kyk, word werkgewers aangemoedig om nie te haastig tot die beëindiging van werknemers se dienste oor te gaan nie, aangesien dit ook tot gevolg sal hê dat u statutêre betalings aan die werknemer moet maak. Hierdie fondse kan onder die huidige omstandighede waarskynlik beter aangewend word om eerder die besigheid aan die gang te hou. Alles bo genoem is ook op huishulpe in u diens van toepassing ‒ dan gaan dit uiteraard oor die inkomste van u as werkgewer of dié van u huishouding, en nie van ’n besigheid nie. Indien werkgewers hulp benodig om die prosesse wat hierbo aanbeveel word, te fasiliteer, kan hulle ons kontak vir hulp.